Mijn Studiezaal (inloggen)
1006-3 Kartuizerklooster Nieuwlicht bij Utrecht ( Het Utrechts Archief )
1006-3
Kartuizerklooster Nieuwlicht bij Utrecht
Inleiding
Algemeen
Vóór de reformatie
Na de reformatie
De opheffing
De archieven 
Kartuizerklooster Nieuwlicht te Utrecht
1006-3 Kartuizerklooster Nieuwlicht bij Utrecht
Inleiding
De archieven
Kartuizerklooster Nieuwlicht te Utrecht
Organisatie: Het Utrechts Archief
laatste wijziging 23-12-2010
De inboedel van het kartuizerklooster Nieuwlicht heeft tijdens de Opstand en de invoering van de Reformatie nauwelijks van plundering te lijden gehad. De Staten van Utrecht zelf hadden dat uit alle macht verhinderd. In 1587 hebben de Staten ten behoeve van de een jaar eerder door hen aangestelde rentmeester voor de goederen van de mannenkloosters de lopende administratie van de Utrechtse kartuizers in handen gekregen, alsmede onderdelen van de oudere goederenadministratie. Al eerder echter, op zijn laatst in 1580 toen de kartuizers hun klooster definitief hadden moeten verlaten en naar Utrecht of elders waren getrokken, hadden zij twee kisten vol archief binnen de muren van de stad ondergebracht. Een daarvan, gevuld met alle toen nog rechtsgeldige charters en andere akten, werd bij particulieren in de buurt van de Weerdpoort te Utrecht in bewaring gegeven. *
Later werden deze stukken op aanwijzing van een uitgetreden kartuizer broeder uit Vught bij Den Bosch overgedragen aan de Staten van Utrecht, die er in 1611 een inventaris van lieten maken. * De tweede kist, die archiefstukken zonder directe administratieve of gevoelige juridische waarde bevatte, werd door de laatste monniken opgeslagen in hun woning aan de Mariaplaats te Utrecht. Ook van deze stukken lieten de Staten van Utrecht in 1611 een inventaris maken. Het meest essentiële boek uit het hele archief echter, het cartularium of register met alle rechtstitels, bewijsstukken en oude rechten, verhuisde met de monniken die Utrecht verlieten, mee naar de kartuize te Antwerpen. *
Inmiddels was de lopende administratie van de kartuizergoederen in 1593 op last van de Staten ondergebracht bij een eigen rentmeester, die de bestaande administratie verder aanvulde en die tevens het beheer voerde over alle kartuizer archivalia die aan de Staten werden overgedragen. Dit archief maakte deel uit van het corpus van de archieven van de Staten van Utrecht.
Het archief is zorgvuldiger en vollediger bewaard gebleven dan de archieven van de andere Staten- en ridderschapsconventen. * Maar in tegenstelling tot de meeste andere conventsarchieven ontbreekt juist in dit archief de serie rentmeestersrekeningen uit de zeventiende en het begin van de achttiende eeuw. Het eerder genoemde cartularium, dat destijds werd meegenomen naar Antwerpen, berustte lange tijd als verdwaald stuk in het archief van het Antwerpse kartuizerklooster in het Rijksarchief in Antwerpen. Pas in 1953 kwam het aan het Rijksarchief in Utrecht, waar het weer bij het archief van het Utrechtse kartuizerklooster kon worden gevoegd. *
De oorspronkelijke ordening van het archief is nog goed te herkennen. Veel charters van het kartuizerarchief zijn namelijk aan de keerzijde genummerd overeenkomstig de nummering in een van de cartularia (inv.nr. 2). Dat is al gebeurd bij de samenstelling van dit cartularium in de vijftiende of eerste helft van de zestiende eeuw. Tenslotte zij opgemerkt dat de diverse middeleeuwse charters zijn gedateerd naar de zittingsperioden van het generaal kapittel van de kartuizerorde.
Overlevering en bewerking
laatste wijziging 26-02-2021
1.334 beschreven archiefstukken
11 gedigitaliseerd
totaal 656 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 26-02-2021
1.334 beschreven archiefstukken
11 gedigitaliseerd
totaal 656 bestanden
Bijlagen
1. Specificaties
2. Priors
3. Procurators
4. Rentmeesters
5. Concordantie op Catalogus van de archieven van de kleine kapittelen en kloosters (Utrecht 1905)
laatste wijziging 26-02-2021
1.334 beschreven archiefstukken
11 gedigitaliseerd
totaal 656 bestanden
Kenmerken
Datering:
1346-1811
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van het Kartuizerklooster Nieuwlicht bij Utrecht 1346-1811
Auteur:
C.A. van Kalveen
Datering toegang:
2004
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Overbrenging van een overheidsarchief
Omvang:
6 m
Categorie:
Archiefvormer(s):
Rooms-katholieke kerk, Kartuizerklooster Nieuwlicht bij Utrecht
Staten van Utrecht
laatste wijziging 26-02-2021
1.334 beschreven archiefstukken
11 gedigitaliseerd
totaal 656 bestanden