Linkerkolom
fortunio acriter attriti XIX die
subsequente, que est IIII kal. augus-
ti uno et eodem anno, recuperatis
viribus contra pretaxatum Theode-
ricum armigeris multiplicibus pre-
munitum preliaturi cum aciebus
fortissimis advenerunt.?Commissa
quoque est ipso die strages cruentissima;
ceciderunt enim neci dati ex parte
Traiectensium egregii bellatores,
scilicet Folcardus presbiter, Bartoldus
dyaconus, Johannes et Godefridus
comites, Hiddo, Amalricus, Wal-
telinus, Hubertus et Hildeboldus
milites, Rifredus et Hermannus
cum armigerorum multitudine populo-
sa, factaque est secundario Traiecten-
sibus ruina gravior ac depopulacio
crudelior. Et Theodericus comes
quamquam victor non tamen sine grandi
amissione suorum ad Hollandiam est
reversus. Post obitum autem Adal-
boldi pontificis Bernoldus vir
egregius Traiectensi successit e-
piscopio, qui cum Hollandensibus
pacem habuit; et prelibatus co-
mes Theodericus sanctam civitatem
Jerusalem atque sepulchrum crucifixi
Domini devotissime visitavit.
De bello tercio C XXXIX. *
Tercium
itaque iniciatum est
bellum. Defuncto Florencio Hollan-
diensi comite sexto, Gertrudis
eius relicta duos pusillos mas-
culini sexus habens orphanos
ac unam filiam, que consequenter re-
gina Francie effecta est, nupsit Ro-
Rechterkolom
berto comiti Flandrie, qui tute-
lam matris puerorum et comita-
tus Hollandie pro tempore consecutus est.
Wilhelmus itaque episcopus Traiec-
tensis vicesimus secundus videns sibi tem-
pus oportunum, videlicet omnes propugna-
tores iam obisse, tuicionem quoque
puerorum in extraneo principe consistere,
accersito sibi iuvamine Godefri-
di ducis Gibbosi, cum regali exer-
citu in ulcionem pristinis temporibus occi-
sorum Hollandiam valide ingressus
est, expulso armata manu Rober-
to Flandrensi, cum uxore et filiis ad
Flandriam pro subsidio declinantibus.
Idem vero dux Gibbosus auxili-
o episcopi tam Hollandiam quam Frisiam
sue dicioni subiciens, post annos qua-
tuor a quodam Ghiselberto clam et
latenter occisus et Traiectum dela-
tus inibi post paululum expira-
vit. Ex quo Wilhelmus sperans,
iam Hollandienses heredes prorsus
esse extinctos, ipsum quoque comita-
tum Romano iam vacare regno, im-
petravit ab Henrico Romanorum
rege quarto, ut comicia Hollandie
de cetero sui iuris esset, pro cuius
munimine castrum in IJselmonda
fabricavit. Sed eodem anno oc-
cubuit et Conradus successit.
De bello quarto. CXL *
Quartum utique bellum, ut sub-
scribitur, ita inchoatum est. Postquam
Godefridus dux et Wilhelmus
episcopus obierunt, filii Florencii co-
mitis Hollandie, in Flandriam cum
Linkerkolom
aangescherpt door hun zware tegenslag, na 19 dagen, dat wil zeggen op de 4de kalenda van augustus in hetzelfde jaar, * met herwonnen kracht en in slagorde aan tegen graaf Dirk. Hij was echter op zijn hoede en voorbereid op de strijd. Er vond die dag een uiterst bloedig treffen plaats; vele uitmuntende krijgers aan Utrechtse zijde sneuvelden, zoals priester Folcard, diaken Bartold, de graven Jan en Godfried, Hiddo, Amalrik, Waltelinus, Hubert en Hildebold, de ridders; Rifredus en Herman met een grote hoeveelheid wapenknechten.
En zo geschiedde het dat dit tweede treffen voor de Utrechters een hevigere ramp was en een wreder verlies. En hoewel hij de overwinnaar was, is graaf Dirk niet zonder groot verlies aan manschappen naar Holland teruggekeerd.
Na de dood van bisschop Adelbold is de edele Bernold in het bisdom Utrecht opgevolgd en hij sloot vrede met de Hollanders. Graaf Dirk heeft vervolgens als vrome pelgrim de heilige stad Jeruzalem bezocht en het graf van onze gekruisigde Heer. *
De derde oorlog
De derde oorlog is aldus begonnen. Na de dood van Floris, de zesde graaf, is diens weduwe Geertruid, die twee zonen en een dochter had – die later nog koningin van Frankrijk werd – gehuwd met
Rechterkolom
Robert, de graaf van Vlaanderen. Hij werd vervolgens voogd over de moeder, de kinderen én het graafschap Holland.
Willem, de 22ste bisschop van Utrecht, zag dat het moment nu voor hem gunstig was, want alle belangrijke verdedigers van Holland waren dood en de bescherming over de twee jongens lag in de handen van een buitenlandse vorst. Hij riep de hulp in van hertog Godfried-met-de-Bult die uit wraak voor in vroeger tijden gesneuvelden Holland binnenviel. Gewapenderhand verjoeg hij graaf Robert en deze nam daarop met vrouw en kinderen de wijk naar Vlaanderen. De gebochelde hertog heeft als hulp aan de bisschop Holland en Friesland onderworpen, maar
werd vier jaar later door ene Gijsbrecht op heimelijke wijze omgebracht. Men bracht hem nog
naar Utrecht, maar daar is hij kort daarop overleden.
Door dit alles hoopte bisschop Willem dat, nu de Hollandse erfgenamen waren uitgestorven, het graafschap binnen het Roomse Rijk vacant zou worden verklaard. Hij heeft er toen bij Roomskoning Hendrik IV voor gepleit dat het graafschap dan aan hém rechtens toekwam. Ter verdediging bouwde hij alvast een burcht bij IJsselmonde, maar hij stierf nog dat jaar en Koenraad volgde hem op als bisschop.
De vierde oorlog
De vierde oorlog is begonnen zoals hierna beschreven wordt. Nadat hertog Godfried en bisschop Willem waren gestorven, zijn de zoons van graaf Floris van Holland naar Vlaanderen met
